Dwa lata temu firma MAN Bus objęła patronatem klasy kształcące elektromechaników pojazdów samochodowych. Efekty tego przedsięwzięcia są na tyle dobre, że przedsiębiorstwo zamierza zaangażować się w otwarcie oddziałów o profilu mechatronicznym.
Niemiecka grupa MAN Truck & Bus to jeden z największych na świecie producentów pojazdów użytkowych, m.in. ciężarówek, autobusów miejskich, dalekobieżnych i turystycznych. Jej częścią jest polska firma MAN Bus, która działa w Starachowicach od 1999 r. Za wyborem świętokrzyskiego miasta, oprócz czynników biznesowych, przemawiała tradycja. Już w 1920 r. powstały tam bowiem zakłady wytwarzające ramy do samochodów, a 28 lat później rozpoczęła się produkcja słynnych ciężarówek marki Star. Z taśm montażowych zjechało ich ponad pół miliona. MAN Bus zajmuje teren właśnie dawnej firmy STAR SA.
Początkowo w starachowickim zakładzie produkowano ciężarówki. W 2007 r. skupiono się na niskopodłogowych autobusach miejskich z napędem konwencjonalnym, hybrydowym oraz na gaz ziemny. Rocznie fabrykę opuszcza ponad 2000 pojazdów. Trafiają one zarówno na rynki europejskie, jak i do tak odległych krajów, jak Turkmenistan czy Chiny.
Przedsiębiorstwo zatrudnia ponad 2200 osób. Ma więc kluczowe znaczenie dla lokalnego i regionalnego rynku pracy. W 2016 r. starosta starachowicki przyznał spółce nagrodę gospodarczą Żelazny Pierścień. Otrzymała ona również wiele wyróżnień jako pracodawca, m.in. Inwestor w Kapitał Ludzki, Pracodawca Jutra, Lider Zarządzania Zasobami Ludzkimi i Pracodawca-Organizator Pracy Bezpiecznej.
Nowoczesne kadry w nowoczesnej firmie
MAN Bus to jedno z najnowocześniejszych przedsiębiorstw motoryzacyjnych w Polsce. Jest np. jedynym producentem autobusów w kraju posiadającym w pełni zautomatyzowane urządzenie do kataforezy, czyli linię do zabezpieczania antykorozyjnego autobusów. Ponadto w zakładzie działają m.in. ośrodek kształcenia spawaczy i doskonale wyposażone laboratoria pomiarowe. Starachowicka fabryka uzyskała certyfikaty systemu zarządzania jakością zgodnego z normą ISO 9001:2008, systemu zarządzania środowiskowego zgodnego z normą ISO 14001:2004 oraz systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy zgodnego z normą OHSAS 18001:2007. Inwestycje w standardy produkcyjne przekładają się na biznesowy sukces. Na przykład przegubowy autobus miejski MAN Lion’s City GL uhonorowano prestiżową nagrodą Bus of the Year 2015.
Tak nowoczesne przedsiębiorstwo potrzebuje doskonale wykwalifikowanych kadr zarówno menedżerskich, jak i produkcyjnych. Dlatego w 2010 r. rozpoczęło współpracę z uczelniami – Akademią Górniczo-Hutniczą oraz Politechniką Świętokrzyską. Wspólnie realizują m.in. program „Studiuj i pracuj z MAN”. We wrześniu 2015 r. spółka zaangażowała się w kształcenie uczniów w szkołach ponadgimnazjalnych. W Zespole Szkół Zawodowych nr 3 w Starachowicach powstała klasa patronacka o profilu elektromechanik pojazdów samochodowych. Dlaczego wybrano ten zawód?
– Wynika to z naszych potrzeb. Ważnym etapem produkcji autobusów jest montaż instalacji elektrycznej, natomiast na rynku pracy jest kłopot z pozyskaniem specjalistów w tej dziedzinie. Poprzez utworzenie klasy patronackiej chcemy aktywnie uczestniczyć w przygotowaniu zawodowym młodych ludzi, jak również w kształtowaniu ich postaw – mówi Marta Kostecka, kierownik Działu Kształcenia i Rozwoju w MAN Bus.
Zespół Szkół Zawodowych nr 3 w Starachowicach z firmą MAN Bus współpracuje od 2007 r. Na początku szkoła kierowała do przedsiębiorstwa na praktyki w różnych zawodach kilku uczniów rocznie.
– Nasza placówka to dawna szkoła przyzakładowa Fabryki Samochodów Ciężarowych. Po likwidacji FSC musieliśmy dostosować się do nowych realiów i wzbogaciliśmy naszą ofertę. Motoryzacja wciąż jest mocną stroną naszej szkoły. Kształcimy mechaników pojazdów samochodowych, kierowców mechaników, a także elektromechaników pojazdów samochodowych. Zdobywający szlify w tym ostatnim zawodzie od dwóch lat uczęszczają do klasy patronackiej MAN Bus – mówi Mariusz Majewski, dyrektor Zespołu Szkół Zawodowych nr 3.
Uruchomienie tego oddziału było poprzedzone obserwacją dobrych praktyk w innych firmach. List intencyjny w sprawie utworzenia klasy 17 kwietnia 2015 r. podpisali przedstawiciele MAN Bus sp. z o.o., starostwa powiatowego oraz Specjalnej Strefy Ekonomicznej „Starachowice” SA. Sygnatariusze porozumienia zobowiązali się do takiej modyfikacji programu nauczania, aby dostosować go do potrzeb spółki i wymogów Polsko-Niemieckiej Izby Przemysłowo-Handlowej (AHK Polska). Uczniowie zdobywają bowiem nie tylko zawód elektromechanika pojazdów samochodowych, ale też jego niemiecki odpowiednik – Kfz-Mechatroniker. Aby uzyskać uprawnienia w tym drugim zawodzie, będą zdawać egzamin przed AHK Polska. To test Zrzeszenia Izb Przemysłowo-Handlowych w Niemczech (DIHK), potwierdzający kwalifikacje zawodowe, zdobyte zgodnie ze standardami niemieckiego dualnego systemu kształcenia. Ponadto na mocy podpisanego porozumienia zapewniono odpowiednio przygotowane kadry pedagogiczne do prowadzenia zajęć teoretycznych i praktycznych oraz doposażono sale lekcyjne Zespołu Szkół Zawodowych nr 3 i warsztaty Centrum Kształcenia Praktycznego w Starachowicach.
We wrześniu 2015 r. pierwszych 16 uczniów rozpoczęło edukację w klasie patronackiej MAN Bus. Inauguracja roku szkolnego miała uroczysty charakter – pojawili się na niej m.in. wiceminister gospodarki, starosta starachowicki, konsul Republiki Federalnej Niemiec oraz przedstawiciele zarządu firmy MAN, MAN Academy, AHK Polska i SSE„Starachowice” SA.
– Jesteście elitą wśród ponad dwustu tysięcy uczniów, którzy wybrali kształcenie zawodowe w tym roku szkolnym – podkreśliła Maria Montowska, dyrektor Polsko-Niemieckiej Izby Przemysłowo-Handlowej, Serwis Członkowski Kształcenie Zawodowe i Ustawiczne.
MAN Bus dba o swoich uczniów
Klasa patronacka MAN Bus cieszy się dużym zainteresowaniem młodych ludzi. W rekrutacji na rok szkolny 2015/2016 o każde miejsce starały się trzy osoby.
– W pierwszej klasie mamy 16 osób, a w drugiej – 15. Od września na pokładzie MAN pojawi się kolejnych 16 uczniów. I tym razem mieliśmy wielu chętnych – mówi Marta Kostecka.
Duża liczba kandydatów sprawia, że w trakcie rekrutacji można wybrać tych, którzy podzielają wartości ważne dla MAN Bus.
– Kierujemy się wartościami grupy MAN. Są to: szacunek, dążenie do celu, orientacja na klienta, uczciwość i praca zespołowa. Determinują one nasze postępowanie i procesy w organizacji – wyjaśnia Marta Kostecka. – Pierwszy etap rekrutacji to assessment center – wielowymiarowy proces oceny kompetencji. Kandydaci do klasy patronackiej wykonują specjalnie zaprojektowane zadania/ćwiczenia. Ich kompetencje (zachowanie/postawę) oceniają obserwatorzy. Dzięki zebranym ocenom jesteśmy w stanie sprawdzić dopasowanie ucznia do przyszłego stanowiska nauki/pracy. Później przeprowadzamy indywidualne rozmowy. Wyniki tych dwóch etapów oraz oceny ze świadectwa z gimnazjum stanowią podstawę do wyboru uczniów do klasy patronackiej.
Taki system rekrutacji powoduje, że wyławiane są motoryzacyjne talenty.
– W naborze do szkół ponadgimnazjalnych decydują zazwyczaj jedynie średnia ocen ze świadectwa i wynik egzaminu gimnazjalnego. My, wspólnie z firmą MAN Bus, wprowadziliśmy też rozmowę kwalifikacyjną, by znaleźć miłośników motoryzacji i także im dać szansę. Niekoniecznie przecież uczeń ze świetnymi ocenami z języka polskiego czy matematyki w gimnazjum będzie lepszym elektromechanikiem pojazdów samochodowych od ucznia ze słabszymi ocenami – podkreśla Mariusz Majewski.
Nauka w klasie patronackiej MAN Bus odbywa się w systemie dualnym.
– Dla uczniów taki system to ogromna korzyść. Mają bowiem zajęcia praktyczne w firmie, która w codziennej pracy wykorzystuje najnowocześniejsze technologie. MAN Bus bardzo o nich dba. Są pracownikami młodocianymi przedsiębiorstwa przez trzy lata, mimo że pracę w zakładzie rozpoczynają dopiero w drugim roku edukacji. Dzięki przychylności starostwa powiatowego w pierwszej klasie uczą się podstaw zawodu w Centrum Kształcenia Praktycznego w Starachowicach. Tak przygotowani, w kolejnym roku trafiają na produkcję. Co ważne, po zakończeniu edukacji mają w zasadzie gwarancję zatrudnienia – mówi Mariusz Majewski.
Uczniowie drugiej klasy przez dwa dni w tygodniu zgłębiają tajniki zawodu w fabryce, a trzy dni spędzają w szkole. Dodatkowo w czasie wakacji mają miesiąc, a w czasie ferii zimowych – tydzień praktyk w przedsiębiorstwie . W trzeciej klasie na praktykach w firmie będą dwa dni w tygodniu.
Poza zdobywaniem umiejętności zawodowych młodzi ludzie w firmie MAN Bus uczestniczą w szkoleniach z takich zagadnień, jak przygotowywanie dokumentacji, metody rozwiązywania problemów, prezentacja i autoprezentacja, praca zespołowa oraz systemy produkcyjne.
– Ważnym elementem szkolenia są trzydniowe zajęcia w Centrum Treningowym, gdzie uczniowie mają okazję do nauczenia się obsługi narzędzi, podstawowych czynności montażowych i pracy z dokumentacją. Szczególny nacisk kładziemy na ergonomię i organizację pracy, bhp, jakość i pracę zespołową – podkreśla Marta Kostecka.
To nie wszystkie korzyści wynikające z nauki w klasach patronackich MAN Bus.
– Specjalna Strefa Ekonomiczna „Starachowice” SA ufundowała w szkole językowej Speak Out godzinę nauki zawodowego języka niemieckiego tygodniowo. Starostwo powiatowe przyznało natomiast w każdym tygodniu dwie dodatkowe godziny nauki przedmiotów zawodowych, podczas których uczniowie realizują treści związane z produkcją autobusów. Te drugie zajęcia są istotne nie tylko ze względu na profil produkcji MAN Bus, ale także dlatego, że ułatwiają zdanie egzaminu zawodowego. Młodzież zdaje go przecież na samochodach osobowych, a nie autobusach – podsumowuje Mariusz Majewski.
Sukces klas patronackich kształcących elektromechaników pojazdów samochodowych sprawił, że MAN Bus planuje otwarcie kolejnych oddziałów.
– By sprostać wyzwaniom, jakimi są rewolucja Przemysł 4.0 oraz postępująca digitalizacja i robotyzacja, planujemy w przyszłym roku rozpocząć kształcenie w zawodzie mechatronik – zapowiada Marta Kostecka.
Andrzej Rembowski
