Nowoczesne technologie stosowane w przemyśle motoryzacyjnym wymagają nowych, unikatowych kompetencji, które mają tylko wysoko wykwalifikowani pracownicy. Volkswagen Poznań, lider produkcji samochodów w Polsce, już od 16 lat umożliwia zdobycie doświadczenia zawodowego odpowiadającego najwyższym europejskim standardom, stawiając na kształcenie dualne. Dotychczas klasy patronackie utworzone przez przedsiębiorstwo ukończyło 620 uczniów, którzy kształcili się w zawodach automatyk, mechatronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, mechanik precyzyjny oraz operator maszyn i urządzeń odlewniczych. Niemal 90 proc. z nich znalazło zatrudnienie w zakładach Volkswagen Poznań.
Trwa wielka transformacja przemysłu w kierunku cyfryzacji, robotyzacji i automatyzacji. Opracowany przez Międzynarodową Federację Robotyki (IFR) raport dotyczący poziomu robotyzacji „World Robotics 2020” wskazuje na rekordową liczbę 2,7 mln robotów przemysłowych pracujących w fabrykach na całym świecie. Co trzeci z nich trafia do przemysłu motoryzacyjnego. W 2019 r. Polska po raz pierwszy znalazła się wśród piętnastu państw kupujących najwięcej robotów przemysłowych. Zmiana sposobu produkcji wymusza zmiany na rynku pracy. Powstają nowe zawody, o których jeszcze 20 lat temu nikt nie myślał, a wśród specjalistów panuje przekonanie, że już teraz należy przygotowywać kadry do wykonywania zawodów, których jeszcze nie ma.
– Wchodzimy w erę automatyki, cyfryzacji, aut elektrycznych i autonomicznych. Volkswagen Poznań już od kilku lat przygotowuje się do tej rewolucji, wymagającej ogromnych zmian w kompetencjach zawodowych i postawienia na te digitalne. We współpracy ze szkołami branżowymi, technikami i uczelniami kreujemy nowe kierunki kształcenia, przykładając ogromną wagę do kształcenia dualnego. Inspirujemy również naszych pracowników do pogłębiania wiedzy, zwłaszcza w dziedzinach związanych z automatyzacją produkcji – podkreśla Jolanta Musielak, członek zarządu ds. personalnych i organizacji Volkswagen Poznań.
Trzykrotny wzrost zapotrzebowania na operatorów
W 2020 r., w związku z rozpoczęciem produkcji modelu Caddy 5, Volkswagen Poznań kupił 450 wielofunkcyjnych robotów, dzięki czemu stopień automatyzacji zakładu zwiększył się niemal dwukrotnie – z 43 proc. do ponad 80 proc. Zadaniem nowych maszyn jest precyzyjna budowa karoserii Caddy 5.
– Tak daleko idącym zmianom technologicznym towarzyszą zawsze nie mniejsze zmiany organizacyjne. Budowa nowej karoserii Caddy 5 będzie bowiem wymagać wykonywania znacznie mniejszej liczby czynności manualnych, natomiast prawie trzykrotnie zwiększy się nasze zapotrzebowanie na operatorów maszyn i urządzeń – wyjaśnia Jolanta Musielak. – Na podstawie doświadczenia naszego i kolegów z innych zakładów koncernu Volkswagen jesteśmy w stanie przewidzieć, jakich kompetencji będziemy potrzebowali najdalej za dwa lata. Reagujemy na te zmiany, m.in. prowadząc szkolenia z zakresu automatyki, robotyki, hydrauliki i pneumatyki. Obejmują one ponad 200 tematów, z czego ponad 70 realizowanych jest w naszym Centrum Szkoleniowo-Treningowym przez ośmiu wykwalifikowanych trenerów. Od początku przygotowań do rozruchu produkcji Caddy przeszkoliliśmy ponad 4 tys. pracowników – dodaje.
Elektromobilność – cztery etapy rozwoju kompetencji
Każda z marek koncernu oferuje już przynajmniej jeden w pełni elektryczny model. Zmiany w ofercie pociągają za sobą zmiany sposobu produkcji. Na przykład odlewnia Volkswagen Poznań już wkrótce rozpocznie seryjne wytwarzanie obudów do silników elektrycznych stosowanych w modelach różnych marek koncernu.
– Produkcja samochodów elektrycznych powoduje, że pracownicy muszą mieć niezbędne kompetencje fachowe oraz wymagane polskim prawem uprawnienia elektryczne do pracy na obwodach o napięciu nie wyższym niż 1kV. W minionych trzech latach spółka przeprowadziła ponad 2,5 tys. szkoleń przygotowujących załogę do pracy nad pojazdami elektrycznymi. Ścieżka zdobywania przez personel kwalifikacji w tym zakresie obejmuje cztery etapy: uwrażliwienie z zakresu bhp i zasad bezpieczeństwa, podstawowe szkolenie dla elektryków, specjalistyczne szkolenie dla elektryków oraz specjalistyczne szkolenie dla elektryków wykwalifikowanych – opisuje Jolanta Musielak. – Szkolenia dla pracowników produkcyjnych realizowane są w Centrum Szkoleniowo-Treningowym Volkswagen Poznań w Swarzędzu, gdzie pod okiem wykwalifikowanych trenerów i przy wykorzystaniu zestawów testowych oraz aut elektrycznych pracownicy zdobywają wiedzę na temat obsługi i pracy z pojazdami elektrycznymi – dodaje.
Tak od 16 lat firma kształci polskich uczniów
Volkswagen Poznań kształci uczniów w systemie dualnym już od 2005 r.
– Po dziesięciu latach funkcjonowania fabryki Volkswagena w Poznaniu zarząd zaczął się zastanawiać, jak zapewnić stały dopływ wykwalifikowanej kadry. Przy wsparciu doświadczonych kolegów z zakładu w Hanowerze rozpoczęliśmy proces przygotowywania projektu kształcenia młodzieży. Udział brali w nim m.in. starosta poznański Jan Grabkowski oraz dyrektor Zespołu Szkół nr 1 im. Powstańców Wielkopolskich w Swarzędzu Przemysław Jankiewicz – wspomina Jolanta Musielak. – W 2005 r. rozpoczęliśmy współpracę ze swarzędzką szkołą, gdzie uruchomiono 20-osobową klasę w zawodzie monter mechatronik – dzisiaj mechatronik. Naszym partnerem było też Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Poznaniu, wtedy funkcjonujące pod nazwą Poznańskie Centrum Edukacji Ustawicznej i Praktycznej. Przez wiele lat, do momentu uruchomienia warsztatów praktycznych w naszej partnerskiej szkole w Swarzędzu, prowadziło ono zajęcia praktyczne dla naszych uczniów, przygotowując ich zarówno do egzaminów polskich, jak i niemieckich. Dzisiaj mamy prawie 150 uczniów w czterech zawodach – dodaje.
W Zespole Szkół nr 1 w Swarzędzu firma prowadzi klasy patronackie w zawodach automatyk (z elementami mechatroniki), elektromechanik pojazdów samochodowych, operator maszyn i urządzeń odlewniczych oraz mechatronik (ostatni rocznik). Wspiera również kształcenie w zawodach technik informatyk oraz technik automatyk, obejmując patronat nad wybranymi uczniami i organizując im praktykę. Ponadto, w związku z otwarciem fabryki we Wrześni, firma utworzyła w 2016 r. w tamtejszym Zespole Szkół Politechnicznych im. Bohaterów Monte Cassino klasę patronacką o profilu mechanik precyzyjny.
– Intencją tego współdziałania jest wykształcenie młodego pokolenia specjalistów z różnych dziedzin technicznych, którzy będą gotowi sprostać wyzwaniom związanym z pracą w nowoczesnym przemyśle motoryzacyjnym – mówi Jolanta Musielak. – Oferta edukacyjna, program nauczania oraz program praktycznej nauki zawodu w klasach patronackich Volkswagen Poznań są na bieżąco dostosowywane do potrzeb rynku i nowoczesnych technologii stosowanych w naszej branży. Młodzi ludzie uczą się na przykład obsługi maszyn i urządzeń oraz podstaw robotyki, pneumatyki i programowania. Nauczamy nie tylko, jak lepiej porozumiewać się z maszynami, ale również z kolegami i koleżankami – uczniowie poznają zasady sprawnej komunikacji, współpracy i prezentacji – dodaje.
– Zdecydowaną przewagą kształcenia dualnego w klasach patronackich Volkswagen Poznań jest nauka w doskonale wyposażonej placówce z wykorzystaniem sprzętu stosowanego w procesach produkcyjnych i technologicznych. Naszymi partnerami pośrednimi są Porsche Inter Auto Polska sp. z o.o. oraz Powiatowe Centrum Edukacji Zawodowej we Wrześni. W tych placówkach nasi uczniowie pod okiem specjalistów zdobywają cenne doświadczenie praktyczno-warsztatowe – tłumaczy Marcin Kanturski, dyrektor produkcji w Volkswagen Poznań.
Edukacja trwa trzy lata. Na zakończenie uczniowie przystępują do egzaminu zawodowego według procedur Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Jest też możliwość zdawania przed Polsko-Niemiecką Izbą Przemysłowo-Handlową dodatkowego egzaminu, uprawniającego do wykonywania zawodu w wielu państwach Unii Europejskiej. Uczniowie mogą też podnosić kompetencje językowe dzięki nauce języka niemieckiego w trybie rozszerzonym.
– Najlepsi uczniowie mogą też brać udział w międzynarodowych wymianach i uczestniczyć w programie Wanderjahre – rocznym pobycie w jednym z zagranicznych zakładów koncernu Volkswagen AG. Absolwent z najlepszymi wynikami z rocznika otrzymuje natomiast koncernową nagrodę podczas gali Best Apprentice Award – mówi Jolanta Musielak.
Dotychczas klasy patronackie w Zespole Szkół nr 1 w Swarzędzu oraz Zespole Szkół Politechnicznych we Wrześni opuściło 620 absolwentów, z których 543 zostało zatrudnionych w zakładach Volkswagen Poznań. Tylko w roku 2020 było to 51 osób, z których 44 zostały przyjęte do pracy w Poznaniu, Wrześni i Swarzędzu. Warto podkreślić, że wśród nich jest coraz więcej kobiet. W firmie Volkswagen Poznań panie są zatrudniane m.in. na stanowiskach produkcyjnych, na przykład w Lakierni oraz w Dziale Zapewnienia Jakości. Jedną z nich jest Wiktoria Czajka, absolwentka klasy o profilu mechanik precyzyjny w Zespole Szkół Politechnicznych we Wrześni. Pracuje w zakładzie nr 2 we Wrześni, w dziale Technika Zakładowa Warsztatu Centralnego. W 2020 r. została wyróżniona wspomnianą nagrodą Best Apprentice Award. Odbierając ją, powiedziała: – Bardzo się cieszę, że moje zaangażowanie w czasie nauki zostało nagrodzone. To dla mnie ogromne wyróżnienie, które dodatkowo motywuje mnie do dalszej nauki. Chciałabym podziękować wszystkim osobom, które pomogły mi osiągnąć tak wielki sukces.
Wręczenie Best Apprentice Award 2020 – nagrody dla najlepszego absolwenta klas patronackich Volkswagen Poznań. Od lewej: Stefanie Hegels – dyrektor zakładu Volkswagen Poznań we Wrześni, Wiktoria Czajka – absolwentka klasy patronackiej o kierunku mechanik precyzyjny w Zespole Szkół Politechnicznych we Wrześni, Jolanta Musielak – członek zarządu ds. personalnych i organizacji Volkswagen Poznań