Zaangażowanie w konkursy umiejętności zawodowych to korzyści dla uczniów, nauczycieli i pracodawców. W październiku w Radomiu odbędzie się ogólnopolski konkurs Systemy Suchej Zabudowy. Zawody będą miały praktyczną formułę, opartą na procedurach międzynarodowych konkursów WorldSkills i EuroSkills.
Według Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) kształcenie i szkolenie zawodowe odgrywają główną rolę w przygotowywaniu młodych ludzi do pracy, rozwijaniu umiejętności dorosłych i zaspokajaniu potrzeb gospodarki. Szybki rozwój technologii i modeli biznesowych wymaga od pracowników wielu różnych umiejętności oraz zdolności rozwijania dotychczasowych i nabywania nowych. Potrzeba ciągłego doskonalenia jest zatem oczywista. By sprostać takiej rzeczywistości, rządy, szkoły i przedsiębiorstwa inwestują w istniejące systemy edukacyjne oraz w koncepcję uczenia się przez całe życie.
Konieczne jest wsparcie
Powszechną i dobrą praktyką jest wspieranie przez firmy uczniów w nabywaniu kompetencji miękkich i wykorzystywaniu wiedzy teoretycznej w praktyce. Proces ten uwzględnia wizyty studyjne w przedsiębiorstwach, praktyki zawodowe i staże uczniowskie, konsultowanie kierunków kształcenia z pracodawcami, tworzenie klas patronackich, stypendia dla najzdolniejszych uczniów, wyposażanie pracowni szkolnych, prowadzenie zajęć lekcyjnych oraz szkoleń dla nauczycieli przedmiotów zawodowych przez specjalistów z przedsiębiorstw, a także tworzenie klastrów edukacyjnych, czyli trwałych sieci partnerów biznesowych działających w obszarze edukacji.
Kolejną formą wzmocnienia procesu kształcenia i szkolenia zawodowego są olimpiady, zawody branżowe, mistrzostwa umiejętności czy konkursy umiejętności zawodowych. Mimo że nazewnictwo jest zróżnicowane, idea jest jedna – wydarzenia te mają praktyczny charakter i umożliwiają uczniom zaprezentowanie umiejętności zawodowych przed publicznością. Na poziomie międzynarodowym są to konkursy WorldSkills i EuroSkills. Zmieniają one stereotypowe myślenie o nauce w szkołach branżowych, budują ich profesjonalny wizerunek, przywracają etos pracy oraz świadomość przydatności wykonywanego zawodu, a przede wszystkim promują ścisłą współpracę szkół i pracodawców.
– Inicjatywa WorldSkills powstała ponad 70 lat temu w Hiszpanii. Przez lata zdobyła zwolenników na całym świecie. Jej unikatowość wynika m.in. z wymiany międzynarodowej myśli szkoleniowej, promowania najnowszych technologii i międzynarodowego know-how, a także zaangażowania kluczowych podmiotów – szkół, uczelni, sponsorów oraz przedstawicieli rządów. Głównym celem WorldSkills jest promocja zawodów branżowych poprzez organizację międzynarodowych konkursów, które potocznie nazywane są igrzyskami olimpijskimi zawodów branżowych – mówi Katarzyna Jurkevič z Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji, dyrektor biura WorldSkills Poland. – WorldSkills stawia na umiejętności praktyczne. Uczestnicząc w konkursach, musisz pokazać, co potrafisz, a nie to opisać. W WorldSkills udział biorą zawodnicy, trenerzy, eksperci, którzy są artystami w swoim fachu lub marzą, by nimi zostać. Polska od ponad trzech lat jest członkiem tego międzynarodowego przedsięwzięcia. Wierzymy, że dzięki konkursom WorldSkills i EuroSkills zachęcimy młodych ludzi do wyboru kształcenia branżowego, ponieważ w dzisiejszym świecie to umiejętności są przyszłością – dodaje.
W większości państw zawody rozpoczynają się od eliminacji na poziomie szkolnym i konkursów kwalifikacyjnych, które kończą się ogólnokrajowymi finałami. Zdobywcy medali stają się mistrzami kraju w swoich umiejętnościach i wyjeżdżają na zawody międzynarodowe, reprezentując dane państwo. Powstaje swoista kuźnia talentów, zilustrowana w formie piramidy – którą można dowolnie rozwinąć – o solidnych podstawach w postaci szkół branżowych.
Kto i co zyskuje?
Współzawodnictwo w zakresie umiejętności zawodowych może mieć tylko pozytywne skutki. Wprowadzając konkursy – zarówno te na małą, jak i dużą skalę – do programów praktyk zawodowych oraz kształcenia i szkolenia zawodowego, motywujemy uczniów do pracy nad własnymi umiejętnościami i wzbogacamy ich doświadczenia edukacyjne. Konkursy to potężne narzędzie zwiększania pewności siebie, rozwijania kompetencji technicznych na wysokim poziomie i zachęcania do samodzielności. Konkursy zawodowe rozwijają u uczniów umiejętności cenione przez pracodawców. Młodzi ludzie uczą się pracy pod presją, ustalania priorytetów, radzenia sobie ze stresem i rozczarowaniem, szybkiego reagowania i dokładności. Rywalizacja zawodowa pokazuje uczniom ich możliwości zawodowe. Uświadamia im też, jakie umiejętności są potrzebne do podjęcia określonej pracy.
Zaproszenie: ogólnopolski konkurs Systemy Suchej Zabudowy
Zapraszamy uczniów wraz z nauczycielami przedmiotów zawodowych do udziału w ogólnopolskim konkursie Systemy Suchej Zabudowy. Zawody odbędą się 21 i 22 października w hali Zespołu Szkół Budowlanych im. Kazimierza Wielkiego w Radomiu. Trwa rejestracja uczestników. Zgłaszać się można za pomocą formularza online. Konkurs będzie miał oczywiście praktyczną formułę, opartą na procedurach międzynarodowych konkursów WorldSkills i EuroSkills.
Praktyczny charakter będzie miał również etap kwalifikacji. W trakcie przygotowań uczestnik zobowiązany jest do wykonania zadania treningowego, czyli montażu SSZ według rysunku i specyfikacji przygotowanej przez organizatora, oraz udokumentowania go krótkim filmem (maks. 10 minut) i fotoreportażem (20 zdjęć). Materiały te pozwolą ekspertom na wybór uczestników zawodów spośród zgłoszonych uczniów. Konkurs jest częścią międzynarodowego projektu „WeRskills – platforma informacyjno-konsultacyjna wspierająca proces pozyskiwania talentów do udziału w konkursach umiejętności zawodowych na poziomie krajowym i europejskim”, koordynowanego przez Sieć Badawczą Łukasiewicz – Instytut Technologii Eksploatacji. Projekt jest realizowany w ramach programu Erasmus+ we współpracy m.in. z Konfederacją Budownictwa i Nieruchomości oraz Fundacją Edukacji Rozwoju i Innowacji. Ideą przedsięwzięcia jest opracowanie modelu pozyskiwania zawodników do krajowych konkursów umiejętności zawodowych dzięki synergii pomiędzy instytucjami organizującymi konkursy umiejętności, organizacjami szkoleniowymi, instytucjami edukacyjnymi, uczniami i nauczycielami przedmiotów zawodowych oraz przedsiębiorcami z branży budowlanej i zrzeszającymi ich stowarzyszeniami. Doświadczenie tak zróżnicowanej grupy podmiotów pozwoli na osadzenie tych konkursów w realiach polskiego systemu kształcenia i szkolenia zawodowego.
– Branża budowlana jest bardzo dynamiczna i potrzebuje wykształconych pracowników z konkretnymi umiejętnościami, a konkursy międzynarodowe poszerzają horyzonty ich uczestników i przedstawicieli całej branży. Wzajemne uczenie się stwarza niepowtarzalną szansę rozwoju. Zarówno etap treningu, jak i sama rywalizacja to okazje do zdobycia nowych kompetencji – uważa Magdalena Stusińska-Krywalska z Fundacji Edukacji Rozwoju i Innowacji.
Podobnego zdania jest Krzysztof Baranowski z Konfederacji Budownictwa i Nieruchomości: – Współzawodnictwo, wymiana doświadczeń, stosowanie nowoczesnych materiałów, narzędzi i urządzeń mają zdecydowanie pozytywny wpływ na stałe podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Młodzi specjaliści z krajów, które wprowadziły procedury WorldSkills do programów nauczania, osiągają najlepsze wyniki podczas międzynarodowych zawodów. Przygotowujące do konkursu zadania praktyczne, tzw. test projects, wpływają na rozwój kompetencji twardych młodych ludzi i jakość ich pracy, a co za tym idzie – na przyszłe zatrudnienie i poziom wynagrodzeń. Propagowanie aktywności polegającej na współzawodnictwie ma tylko pozytywne skutki.
Krzysztof Baranowski dodaje, że konkursy umiejętności zawodowych wpływają pozytywnie także na zaangażowane w nie branże: – Potęgi gospodarcze świata są ukierunkowane na nowoczesne kształcenie zawodowe. Wystarczy spojrzeć, gdzie odbywały się konkursy WorldSkills. Takie kraje, jak Rosja, Chiny, Niemcy, Kanada, Korea Południowa, Finlandia czy Japonia, zacieśniają współpracę pomiędzy kształceniem zawodowym i przemysłem. Bez doskonale wykształconych fachowców – montażystów, operatorów, projektantów czy technologów – żadna nowoczesna gospodarka nie nadąży za dynamicznymi zmianami wynikającymi z postępu technologicznego.
Organizatorzy ogólnopolskiego konkursu Systemy Suchej Zabudowy mają nadzieję, że rozpocznie on nowy cykl wieloetapowych praktycznych zawodów budowlanych w Polsce.
– Konkursy umiejętności zawodowych wzorowane na modelu WorldSkills podnoszą rangę specjalistów oraz pokazują, jak ważne są umiejętności w osiąganiu wzrostu gospodarczego i konkurencyjności polskich firm. Główną rolę odgrywają tu pracodawcy oraz instytucje kształcenia zawodowego. Podmioty te mają szansę wspólnie opracować i wdrożyć wysokiej jakości programy nauczania, by zapewnić ciągły napływ talentów do poszczególnych branż – podsumowuje dr Krzysztof Symela, kierownik Grupy Badawczej Rozwoju Edukacji Zawodowej w Centrum Badań Edukacji Zawodowej i Zarządzania Innowacjami – Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Technologii Eksploatacji.
Konkursy umiejętności cennym uzupełnieniem edukacji zawodowej
Uwzględnianie konkursów umiejętności zawodowych w programach nauczania i praktyk motywuje uczniów do doskonalenia umiejętności, czyniąc proces uczenia się bardziej interesującym. Konkursy stanowią odskocznię od szkolnej rutyny. Dają młodym ludziom satysfakcję, pewność siebie i mogą się przyczynić do wyznaczania przez nich jasnych celów w zakresie uczenia się i osiągnięć. Zmieniają również sposób postrzegania przez młodzież i rodziców edukacji zawodowej, ponieważ podnoszą jej status i pomagają w wyborze ścieżki kariery. Wiele instytucji kształcenia i szkolenia zawodowego w Europie wykorzystuje konkursy umiejętności jako elementy budowania pozytywnych i wiarygodnych ścieżek edukacji, które prowadzą do wzmocnienia umiejętności uczniów, a także do silnego połączenia świata biznesu i pracy ze szkołami i innymi instytucjami kształcącymi zawodowo.
Małgorzata Kowalska
Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Technologii Eksploatacji
malgorzata.kowalska@itee.lukasiewicz.gov.pl
Sieć Badawcza Łukasiewicz to trzecia pod względem wielkości sieć badawcza w Europie. Dostarcza atrakcyjne, kompletne i konkurencyjne rozwiązania technologiczne, wykorzystując unikatową w skali kraju aparaturę naukową. Oferuje biznesowi oryginalny system „rzucania wyzwań”, dzięki któremu grupa 4,5 tys. naukowców w nie więcej niż 15 dni roboczych przyjmuje wyzwanie biznesowe i proponuje przedsiębiorcy opracowanie skutecznego rozwiązania wdrożeniowego. Przedsiębiorca nie ponosi żadnych kosztów związanych z opracowaniem pomysłu na prace badawcze.
Centrum Badań Edukacji Zawodowej i Zarządzania Innowacjami jest wyspecjalizowaną jednostką organizacyjną, która opracowuje systemy, modele i narzędzia wspierające i integrujące edukację z innowacyjną gospodarką i rynkiem pracy. Jego działalność koncentruje się na:
- badaniach na rzecz rozwoju pedagogiki pracy, w tym badaniach zawodoznawczych, diagnozowaniu i prognozowaniu nowych zawodów, kwalifikacji i umiejętności;
- rozwoju nowoczesnych technologii kształcenia i doskonalenia zawodowego oraz narzędzi monitoringu i ewaluacji kwalifikacji rynkowych;
- wspieraniu przedsięwzięć na rzecz rozwoju umiejętności wymaganych w innowacyjnej gospodarce, w tym projektowaniu programów kształcenia zawodowego;
- rozwoju sieci współpracy naukowo-badawczej w kraju i za granicą;
- pełnieniu funkcji podmiotu zewnętrznego zapewniania jakości wobec instytucji certyfikujących kwalifikacje rynkowe;
- upowszechnianiu wyników badań oraz przygotowywaniu i wydawaniu czasopisma „Edukacja Ustawiczna Dorosłych”.